Yağma suçu, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında yer alan ve toplumda “gasp” olarak da bilinen ciddi bir suç tipidir. Bu suç, başkasının zilyetliğindeki taşınabilir bir malı, cebir veya tehdit kullanarak ve rızası olmaksızın almak veya teslim almayı sağlamak şeklinde tanımlanır.
Yağma Suçunun Niteliği ve Hukuki Dayanağı
Yağma suçu, hem malvarlığına karşı işlenen bir suç hem de kişinin özgürlüğüne ve vücut dokunulmazlığına karşı bir saldırı niteliği taşır. Bu nedenle, hırsızlık suçundan farklı olarak, mağdurun malı teslim etmesi veya alınmasına karşı koymaması için cebir veya tehdit kullanılması esastır.
TCK’nın 148. maddesi ve devamında düzenlenen yağma suçu, bileşik bir suçtur. Yani, hırsızlık ve cebir/tehdit suçlarının birleşmesiyle oluşur. Bu suçun cezası, temel hali için 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak suçun işleniş biçimine göre ceza artırılabilir veya indirilebilir.
Yağma Suçunun Unsurları
Yağma suçunun oluşabilmesi için bir dizi unsurun bir araya gelmesi gerekmektedir. Bu unsurlar şunlardır:
- Fail: Yağma suçunu herhangi bir gerçek kişi işleyebilir.
- Mağdur: Suçun mağduru, malın zilyedi veya zilyedin yanında bulunup malı korumaya çalışan kişi olabilir.
- Suçun Konusu: Yağma suçunun konusu, başkasına ait taşınabilir bir maldır. Taşınmazlar bu suçun konusunu oluşturamaz.
- Fiil: Yağma suçunun fiili, cebir veya tehdit kullanarak malı almak veya teslim almayı sağlamaktır.
- Manevi Unsur: Yağma suçu kasten işlenir. Fail, eyleminin sonuçlarını bilerek ve isteyerek gerçekleştirir.
- Hukuka Aykırılık: Yağma suçu, hukuka aykırı bir fiildir. Ancak meşru savunma veya görevin ifası gibi bazı durumlarda hukuka uygunluk nedenleri bulunabilir.
Yağma Suçunda Cebir ve Tehdit
Yağma suçunun en önemli unsurlarından biri, cebir veya tehdidin kullanılmasıdır.
- Cebir: TCK’da ayrı bir suç olarak da düzenlenen cebir, kişinin hürriyetine karşı fiziksel güç kullanmaktır. Yağma suçunda cebir, mağdurun malı teslim etmesi veya alınmasına karşı koymaması için kullanılır.
- Tehdit: Tehdit ise, bir kişiye gelecekte bir kötülük yapılacağı korkusuyla hareket etmesini sağlamaktır. Yağma suçunda tehdit, mağdurun malı teslim etmesi veya alınmasına karşı koymaması için kullanılır.
Yağma Suçunun Nitelikli Halleri
Yağma suçu, bazı durumlarda nitelikli hal alarak cezası artırılabilir. Bu nitelikli haller şunlardır:
- Silahla işlenmesi
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle işlenmesi
- Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesiBu konuda Yargıtay 6. Ceza Dairesi’nin 2011/17751 esas sayılı kararında, sanığın geceleyin eve girerek yağma suçunu işlemesi nedeniyle konut dokunulmazlığını ihlal suçundan ayrıca cezalandırılmasının gerektiği vurgulanmıştır. Yol kesmek suretiyle veya konutta, işyerinde işlenmesi
- Bedenen veya ruhen kendini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi
- Suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanılarak işlenmesi
- Suç örgütüne yarar sağlamak amacıyla işlenmesi
- Gece vakti işlenmesi
Yağma Suçunda Ceza İndirimi
Yağma suçunda, bazı durumlarda cezada indirim yapılabilir. Bu durumlar şunlardır:
- Suçun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla işlenmesi
- Suçun konusunu oluşturan malın değerinin az olması
Yağma Suçunda Teşebbüs, İştirak ve İçtima
- Teşebbüs: Yağma suçuna teşebbüs mümkündür. Cebir veya tehdit kullanılsa bile mal alınamazsa teşebbüs söz konusu olur.
- Yargıtay 6. Ceza Dairesi’nin 2009/1011 esas sayılı kararında, sanığın kasadan para çalarken yakalanması ve bıçak çekerek kaçmaya çalışması eyleminin yağma suçuna teşebbüs olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- İştirak: Yağma suçuna iştirak, TCK’nın genel iştirak hükümlerine tabidir.
- İçtima: Yağma suçu, bileşik bir suç olduğu için, fail yağmayı oluşturan suçlardan ayrıca cezalandırılamaz.
Yağma Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma
Yağma suçu, şikayete tabi değildir ve resen soruşturulur. Suçun dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Yağma Suçunda Gözaltı ve Tutukluluk
Yağma suçunda, şüpheli hakkında gözaltı kararı verilebilir. Ayrıca, suçun işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı halinde tutuklama kararı da verilebilir.
Yağma Suçunda Şikayet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık
- Şikayet Süresi: Yağma suçu şikayete tabi olmadığı için şikayet süresi yoktur.
- Zamanaşımı: Yağma suçunun dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
- Uzlaşma: Yağma suçu uzlaştırma kapsamında değildir.
- Etkin Pişmanlık: Yağma suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir. Fail, mağdura verdiği zararı giderirse cezasında indirim alabilir.
Yağma Suçunda Görevli Mahkeme
Yağma suçunun davasına bakmaya görevli mahkeme, ağır ceza mahkemesidir.
Sonuç
Yağma suçu, toplumda güvenlik ve huzuru tehdit eden ciddi bir suçtur. Bu suçun önlenmesi ve cezalandırılması, hem malvarlığının korunması hem de kişi güvenliğinin sağlanması açısından büyük önem taşır.
