Giriş
Günlük yaşamda sıklıkla karşılaşılan suç tiplerinden biri olan “tehdit”, bireylerin güvenlik duygusunu zedeleyen ve huzurunu bozan bir eylemdir türüdür. Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 106, tehdit suçunu düzenleyerek bu eylemi gerçekleştirenlere karşı yaptırımlar öngörmektedir. Bu makalede, TCK 106 kapsamında tehdit suçu detaylı bir şekilde incelenecektir.
Tehdit Suçunun Unsurları
TCK madde 106’ya göre, bir kişinin başka bir kişiyi, “kendisinin veya yakın akrabasının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırıda bulunacağı konusunda korkutması” “tehdit” suçunu oluşturur. Yakın akraba, kişinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımları ile evlat edinen ve evlatlığını ifade eder. Bu suçun oluşabilmesi için bazı unsurların bir arada bulunması gerekmektedir:
- Tehdit davranışının varlığı: Tehdit, gelecekte hukuka aykırı bir kötülüğün yapılacağı konusunda bir kişiyi bilgilendirmektir. Mağdurun gelecekte böyle bir kötülükle karşılaşma ihtimali konusunda endişelenmesi yeterlidir; kötülüğün kesin veya gerçekleşmiş olması gerekmez. Örneğin, bir kişiye “Seni yarın okul çıkışında döveceğim” demek, tehdit suçunu oluşturabilir.
- Davranışın tehdidi oluşturacak nitelikte olması: Tehdit suçunun oluşabilmesi için eylemlerin tehdidi oluşturacak nitelikte olması ve mağdurun yasal olarak korunan menfaatlerini (yaşam, vücut bütünlüğü, cinsel özgürlük, malvarlığı hakları, hareket özgürlüğü gibi) hedef alması gerekir. Örneğin, birine “Eğer şikayetini geri çekmezsen, arabanı yakarım” demek, bu unsuru karşılar.
- Tehdit davranışının hukuka aykırı olması: Tehdit suçunun oluşabilmesi için failin mağdura yönelik davranışının hukuka aykırı olması gerekir. Failin davranışı, yasal olarak sahip olunan bir yetkinin kullanılması veya hukuka uygunluk nedenlerinden birinin varlığı nedeniyle mağdurda korku yaratıyorsa, bu tehdit suçu oluşturmaz. Örneğin, bir alacaklı, borçlusuna yasal yollardan icra takibi başlatacağını bildirmesi halinde, bu durum tehdit suçu oluşturmaz. Ancak, alacaklı borçlusuna “Eğer borcunu ödemezsen, seni kaçırıp bir yere kapatacağım” derse, bu tehdit suçu kapsamına girer. Nitekim Yargıtay’a göre de yasal bir borcun tahsili amacıyla gerçekleştirilen tehdit eyleminin yağma suçuna değil, tehdit suçuna vücut vereceği vurgulanmıştır. Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2022/1506 E. 2024/8355 K. sayılı, 3.7.2024 tarihli kararında; ”…sanığın alacağına karşılık aracı almasında arabayı doğrudan almaya yönelik kasdı olmadığı, arabayı borcun ödenmesine karşılık teminat olarak aldığı, sanığın kasdının 16.500,00 TL lik alacağını almaya yönelik olduğu, sanığın eyleminin 5237 Sayılı Kanun’da düzenlenen yağma suçunda daha az cezayı gerektiren hal başlıklı 150/1. maddesinin yollamasıyla “hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla silahla tehdit suçu olabileceği gözetilmeden, delillerin takdirinde ve suç vasfının tayininde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde nitelikli yağma suçundan mahkûmiyet hükmü kurulması, bozmayı gerektirmiştir…” denilmekle bu husus vurgulanmıştır.
Diğer yandan, meşru müdafaa durumunda tehditte bulunulması da hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilebilir. Örneğin, bir kişiye saldırı esnasında, saldırganı etkisiz hale getirmek veya saldırıyı durdurmak amacıyla “Eğer bana saldırmaya devam edersen, seni yaralarım” şeklinde bir tehditte bulunulması, meşru müdafaa kapsamında değerlendirilebilir ve tehdit suçu oluşturmaz.
Tehdit Suçunun Türleri ve Cezaları
Tehdit suçu, TCK’da farklı şekillerde düzenlenmiş ve her birine farklı cezalar öngörülmüştür.
- Basit tehdit: TCK madde 106/1’de düzenlenen basit tehdit suçu, failin mağduru hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırıda bulunacağı konusunda korkutmasıyla oluşur. Bu suçun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır1.
- Nitelikli tehdit: TCK madde 106/2’de düzenlenen nitelikli tehdit suçu, basit tehdit suçunun;
- Silahla işlenmesi,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle işlenmesi,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi hallerinde oluşur. Nitelikli tehdit suçunun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır1.
Bu tür tehditlerin daha ağır cezalarla cezalandırılmasının sebebi, bu eylemlerin mağdur üzerinde yaratacağı korku ve endişenin daha yoğun olması ve suçun işleniş biçiminin toplum güvenliğini daha fazla tehdit etmesidir. Örneğin, silahla tehdit edilmek, mağdurda fiziksel zarar görme ihtimalinin daha yüksek olduğu algısını yaratırken, birden fazla kişi tarafından tehdit edilmek, mağdurun çaresiz hissetmesine ve yardım alma olasılığının daha düşük olmasına neden olabilir.
- Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehdit: TCK madde 107’de düzenlenen bu suç tipinde, fail mağduru malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağı veya sair bir kötülük edeceği konusunda korkutur. Bu suçun cezası 6 aya kadar hapis veya adli para cezasıdır. Örneğin, bir kişiye “Eğer bana 1 milyon TL vermezsen, dükkanını yakarım” demek, bu suçu oluşturabilir.
Tehdit Suçundan Korunma Yolları ve Mağdurların Hakları
Tehdit mağduru olan kişiler, kendilerini korumak ve haklarını aramak için bazı adımlar atabilirler:
- Tehditleri belgelemek: Tehditlerin tarihini, saatini, yerini, tanıkları ve varsa diğer delilleri (mesajlar, ses kayıtları, vb.) kaydetmek önemlidir.
- Yetkililere bildirmek: Tehditleri polise veya savcılığa bildirmek, suçun soruşturulması ve failin cezalandırılması için gereklidir.
- Şikayetçi olmak: Tehdit suçu, genel olarak şikayete bağlı bir suçtur. Ancak, TCK 106/3’e göre, tehdit kamu görevlisine karşı görevi nedeniyle yapılmışsa, şikayete tabi değildir. Mağdurun şikayetçi olması halinde soruşturma başlatılır ve dava açılabilir.
- Korkunun giderilmesini talep etmek: Mağdur, fail hakkında koruma tedbirleri alınmasını (uzaklaştırma kararı gibi) ve korkusunun giderilmesini talep edebilir.
Sonuç
Tehdit suçu, bireylerin güvenlik duygusunu zedeleyen, özgürlüklerini kısıtlayan ve toplumda huzursuzluğa neden olan ciddi bir suçtur. TCK madde 106 ve ilgili diğer hükümler, tehdit suçunu farklı şekillerde düzenleyerek faillere karşı caydırıcı cezalar öngörmektedir. Tehdit suçunun farklı türleri ve bu türlerin cezası, suçun işleniş biçimi ve mağdur üzerindeki etkisine göre değişiklik göstermektedir. Silahla tehdit, birden fazla kişi tarafından tehdit veya organize suç örgütleri tarafından tehdit gibi nitelikli haller, daha ağır cezalarla cezalandırılmaktadır.
Tehdit mağduru olan kişilerin haklarını bilmesi ve bu hakları kullanarak hukuki yollara başvurması son derece önemlidir. Tehditleri belgelemek, yetkililere bildirmek, şikayetçi olmak ve avukattan yardım almak, mağdurların korunması ve adaletin sağlanması açısından önemli adımlardır. Toplumda tehdit suçuna karşı farkındalık yaratmak, bu suçun önlenmesi ve mağdurların korunması için gereklidir.
