İnsanlar arası ilişkilerde, zaman zaman anlaşmazlıklar ve çatışmalar yaşanabilir. Bu çatışmaların bazıları maalesef sözlü veya fiziksel şiddete dönüşebilir ve hukuki sonuçlar doğurabilir. Tehdit suçu da, kişilerin can güvenliğini, mal varlığını veya diğer haklarını tehlikeye atan ve Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) ayrıntılı bir şekilde düzenlenen bir suç tipidir.
Bu makalede, TCK’nın 106. maddesinde düzenlenen tehdit suçunu detaylı bir şekilde ele alacağız. Suçun unsurlarını, türlerini, cezalarını ve ilgili yasal süreçleri inceleyerek, okuyucularımıza bu konuda kapsamlı bir bilgi sunmayı amaçlıyoruz.
Tehdit Suçu Nedir?
TCK’nın 106. maddesine göre, bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
Tehdit Suçunun Özellikleri
- Fail: Tehdit suçu, fail açısından herhangi bir özellik taşımaz. Herhangi bir kişi bu suçu işleyebilir.
- Mağdur: Tehdit suçu, belirli veya belirlenebilir bir kişiye karşı işlenebilir. Tüzel kişiler tehdit suçunun mağduru olamazlar.
- Fiil: Tehdit suçunun fiili, bir başkasını korkutmaya yönelik sözlü veya yazılı bir bildirimde bulunmaktır. Bu bildirim, mağdurun kendisine veya yakınına yönelik bir saldırı gerçekleştirileceği, malvarlığına zarar verileceği veya sair bir kötülük yapılacağı şeklinde olabilir.
- Manevi Unsur: Tehdit suçunun manevi unsuru, genel kasttır. Yani, failin tehdidinde bulunduğu eylemi gerçekleştirme amacı taşıması gerekmez. Failin, sözlerinin mağdurda korku yaratacağını bilmesi ve isteyerek bu sözleri sarf etmesi yeterlidir.
Tehdit Suçunun Nitelikli Halleri
TCK’nın 106/2. maddesinde, tehdidin;
- Silahla,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak
işlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Tehdit Suçunda Korunan Hukuki Değer
Tehdit suçunda korunan hukuki değer, kişilerin huzur ve sükunudur. Bu suç, kişilerde güvensizlik duygusu yaratarak, onların özgür iradelerini kısıtlar ve yaşamlarını olumsuz etkiler.
Tehdit Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma Usulü
Tehdit suçunun soruşturma ve kovuşturma usulü, tehdidin içeriğine göre değişiklik gösterir. Eğer tehdit, kişinin hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı tehdidi içeriyorsa, suç şikayete tabi değildir ve re’sen soruşturma ve kovuşturma yapılır. Ancak, malvarlığına yönelik veya sair bir kötülük tehdidi içeriyorsa, suç şikayete bağlıdır ve mağdurun şikayeti üzerine soruşturma ve kovuşturma yapılır.
Tehdit Suçunda Uzlaşma
Tehdit suçu, TCK’nın 253. maddesinde sayılan uzlaşma kapsamındaki suçlardandır. Yani, fail ile mağdur uzlaştıkları takdirde, dava düşer.
Tehdit Suçunda Ceza
Tehdit suçunun cezası, suçun basit veya nitelikli halinde işlenmesine göre değişiklik gösterir. Basit tehdit suçunda, fail altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırken, nitelikli tehdit suçunda ceza iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
Tehdit Suçunda HAGB
Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verilebilir. HAGB, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder.
Tehdit Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Tehdit suçunda görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise, suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Özel Durumlar
- Sağlık Çalışanlarını Tehdit: Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na göre, sağlık çalışanlarına karşı görevleri sebebiyle işlenen tehdit suçunda, ilgili maddeye göre tayin edilecek ceza yarı oranında artırılır.
- Silahla Tehdit: Silahla tehdit, TCK’nın 106/2. maddesinde sayılan nitelikli hallerden biridir ve fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
- Ölümle Tehdit: Ölümle tehdit de, TCK’nın 106/1. maddesinde düzenlenen tehdit suçunun kapsamındadır ve fail hakkında altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
- Kavga Sırasında Söylenen Sözler: Kavga sırasında söylenen tehdit içerikli sözler, haksız tahrik hükümleri kapsamında değerlendirilebilir ve failin cezasında indirime gidilebilir.
- İletme Kastıyla Gıyapta Tehdit: Tehdit suçu, direkt mağdurun yüzüne karşı işlenebileceği gibi, iletme kastıyla gıyaben de işlenebilir.
- Mesajla Tehdit: Mesajla tehdit suçu, Whatsapp, SMS ve benzeri sosyal medya hesaplarıyla işlenen tehdit suçlarını kapsar.
Kamu Görevlilerini Tehdit
Tehdit suçu, mağdurun kim olduğuna bakılmaksızın aynı unsurları içerir. Yani, tehdit suçunun kamu görevlisine karşı işlenmesi, suçun cezasında herhangi bir değişikliğe neden olmaz. TCK’nın 106. maddesinde, suçun kamu görevlisine karşı işlenmesi hali için özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, kamu görevlisinin suçu görevi nedeniyle sahip olduğu yetkileri kullanarak işlemesi halinde, bu durum suçun temel cezasını ağırlaştıran nitelikli bir hal olarak değerlendirilebilir.
Silahla Tehdit
TCK’nın 106/2. maddesinde, cezayı artıran nitelikli haller arasında “silahla tehdit” de yer almaktadır. Silahla tehdit, mağdur üzerindeki korku etkisini artırdığı, tehdidin ciddiyetini gösterdiği ve faile cesaret verdiği için kanunda nitelikli hal olarak kabul edilmiştir. Yargıtay kararlarında, silahla tehdit suçu bakımından demir çubuk, çatal, taş, tornavida gibi eşyalar da silah olarak kabul edilebilmektedir. Hatta bazı Yargıtay kararlarında, failin mağduru köpek ile tehdit etmesi eyleminde de köpek “silah” olarak değerlendirilmiştir. Silahla tehdit suçunun oluşabilmesi için, silahın mağdura gösterilmesi veya yöneltilmesi yeterlidir. Yargıtay, mağdurun silahı bizzat görüp hissedebileceği ve üzerindeki etkisini artıracak şekilde kullanılması veya teşhir edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Silahla tehdit suçunun cezası, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.
Ölümle Tehdit
Ölümle tehdit, TCK’nın 106/1. maddesinde düzenlenen tehdit suçunun kapsamındadır. Fail, mağduru öldürmekle veya vücut bütünlüğüne zarar vermekle tehdit ediyorsa, bu eylem tehdit suçu olarak değerlendirilir. Ölümle tehdit suçunun cezası, temel halde 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak, ölümle tehdit suçu nitelikli hallerden biri ile işlenirse (örneğin silahla ölümle tehdit), ceza 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenir. Fail, tehdit suçunun sonucunda kişiyi öldürürse, hem tehdit suçundan hem de kasten adam öldürme suçundan ayrı ayrı cezalandırılır. Ölümle tehdit suçu, şikayete bağlı değildir ve şikayetten vazgeçme durumunda dava düşmez.
Tehdit Suçunun Cezası
Tehdit suçunun cezası, suçun temel hali veya nitelikli hali olarak işlenmesine göre değişiklik gösterir.
- Temel Hal: Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, 6 aya kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
- Nitelikli Hal: Tehdidin; silahla, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, birden fazla kişi tarafından birlikte, var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, fail hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Tehdit Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
Sanık hakkında tehdit suçundan verilen ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise, mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verilebilir. HAGB, verilen hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç doğurmaması anlamına gelir. HAGB kararı verildikten sonra 5 yıl boyunca sanık yeni bir suç işlemezse, hakkındaki dava düşer.
Tehdit Suçunda Kimler Mağdur Olabilir?
Tehdit suçu, yalnızca gerçek kişilere karşı işlenebilir. Tüzel kişiler, tehdit suçunun mağduru olamazlar. Tehdit suçunda korunan hukuki değer, kişilerin huzur ve sükunudur. Kişilerde güvensizlik duygusunun oluşması engellenmek istenmektedir.
Tehdit Suçu ve Kavga Sırasında Söylenen Sözler
Tehdit suçunun, kavga anındaki öfke ve panik ile şiddetli elemin etkisi altında işlenmesi de mümkündür. Bu durumda, “haksız tahrik” hükümleri devreye girebilir. Haksız tahrik, failin ceza sorumluluğunu azaltan bir nedendir.
İletme Kastıyla Gıyapta Tehdit Suçu
Tehdit suçu, direkt mağdurun yüzüne karşı işlenebileceği gibi, iletme kastıyla gıyaben de işlenebilir. Gıyaben tehdit suçunun oluşabilmesi için, failin tehdidini mağdura iletme kastı taşıması gerekir.
Basit Tehdit Suçu ve Cezası
TCK’nın 106/1. maddesinde, tehdit suçunun basit hali düzenlenmiştir. Basit tehdit suçunda, fail 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Nitelikli Tehdit Suçu ve Cezası
TCK’nın 106/2. maddesinde, tehdit suçunun cezayı ağırlaştıran nitelikli halleri düzenlenmiştir. Nitelikli tehdit suçunda, fail 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Sağlık Çalışanlarını Tehdit Suçu ve Cezası
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na göre, sağlık çalışanlarına karşı görevleri sebebiyle işlenen tehdit suçunda, ceza yarı oranında artırılır.
Silahla Tehdit Suçu
Silahla tehdit, nitelikli bir tehdit suçudur ve fail hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Kendini Tanınmayacak Hale Koyarak Tehdit Suçu
Failin, kendisini tanınmayacak bir hale koyarak tehdit suçunu işlemesi, nitelikli hal olarak kabul edilir ve ceza artırılır.
Birden Fazla Kişiyle Birlikte Tehdit Suçu
Tehdit suçunun, birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi de nitelikli hal olarak kabul edilir ve ceza artırılır.
İmzasız Mektup, E-mail Yoluyla Tehdit Suçu
İmzasız mektup veya e-mail yoluyla tehdit suçunun işlenmesi de nitelikli hal olarak kabul edilir ve ceza artırılır.
Örgüt İsmi Kullanılarak Tehdit Suçu
Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturduğu korkutucu güçten yararlanılarak tehdit suçunun işlenmesi de nitelikli hal olarak kabul edilir ve ceza artırılır.
Özel İşaretlerle Tehdit Suçu
Özel işaretlerle tehdit suçunun işlenmesi de nitelikli hal olarak kabul edilir ve ceza artırılır. Örneğin evlerin kapılarının işaretlenmesi, kapının önüne ölü balık bırakılması.
