Kimlik Taşımama ve Yaptırımları
Kimlik taşımamak, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında suç olarak düzenlenmemiştir. Ancak Kabahatler Kanunu uyarınca, kimlik taşımamanın para cezası gerektiren bir durum olduğu belirtilmiştir. 15 yaşını doldurmuş bireylerin kimlik taşıması zorunludur ve bu yükümlülük, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ile Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği’nde de yer almaktadır. Kimlik belgesi, devlet tarafından vatandaşlarına verilen ve kişinin kimliğini, kişisel durumunu, hangi devlet vatandaşı olduğunu kanıtlayan resmi bir belgedir. Kimlik denildiğinde yalnızca nüfus cüzdanı akla gelmemelidir. Sürücü belgesi, pasaport, avukat kimliği gibi belgeler de kimlik yerine geçebilir.
Kimlik taşımamanın TCK’ye göre suç olmamakla birlikte, bunun bir yaptırımı bulunmaktadır. Kabahatler Kanunu’nun 40. maddesi gereğince, kişilerin kamu görevlilerine kimlik ve adres bilgilerini doğru bir şekilde vermesi zorunludur. Bu yükümlülüğe aykırı hareket etmek, 2025 yılı için 1.406,00 Türk Lirası idari para cezasına neden olur. Ayrıca, kimliği tespit edilemeyen kişi gözaltına alınabilir ve gerekirse tutuklanabilir. Bu nedenle, kimlik ya da ehliyet gibi kimlik bilgileri içeren belgelerin taşınmasında fayda vardır.
Kimlik Taşımama Cezası
Kimlik bildirmeme, suç değil, bir kabahat olarak kabul edilmiştir. Kabahatler Kanunu’na göre kimlik bildirmeme iki şekilde işlenebilir: Kimlik veya adres bilgisi vermemek veya gerçeğe aykırı bilgi vermek. Bu yükümlülük, yalnızca kamu görevlisinin görevle bağlantılı olarak kimlik bilgisi istemesi durumunda geçerlidir. Kamu görevlisi olmayan kişilere karşı kimlik bildirme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Kimlik bildirmeme cezası, 2025 yılı için 1.406,00 Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Bu ceza, tebliğden itibaren bir ay içinde ödenirse %25 indirim uygulanır. Ancak ceza, ödeme ile geçici olarak ortadan kalkmaz. Kimlik veya adres bilgisi doğru şekilde verilmezse, gözaltı ve tutuklama gibi zorlayıcı tedbirler uygulanabilir. Kimliği belirlenen kişi, tutuklanma veya gözaltına alınma durumlarından derhal serbest bırakılır.
Kimlik Belgesi Yerine Geçebilecek Belgeler
Kimlik taşıma zorunluluğu sadece nüfus cüzdanı ile sınırlı değildir. Kimlik yerine geçebilecek belgeler şunlardır:
- Nüfus cüzdanı
- Sürücü belgesi
- Pasaport
- Uçak mürettebatı belgesi
- Demiryolu personeli kimlik belgesi
- Sarı basın kartı
- Avukat kimlik belgesi
- Türk Silahlı Kuvvetler kartı
- Evlilik cüzdanı
- NATO kimlik belgesi
Kimlik Taşımak Zorunlu Mudur?
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 40. maddesine göre, kamu görevlilerine kimlik ve adresle ilgili doğru bilgi verilmesi zorunludur. Bu yükümlülük, kamu görevlisi görevle bağlantılı olarak kimlik bilgisi istediğinde geçerlidir. Polis ve jandarma, kimlik sorma yetkisine sahip kamu görevlileridir, ancak kimlik bildirme yükümlülüğü yalnızca bu iki kuruma karşı değildir. Doktor, muhtar gibi diğer kamu görevlileri de bu yükümlülüğe tabidir, ancak uygulamada bu yükümlülük en sık polis ve jandarma ile karşı karşıya kalınarak uygulanır.
Kimlik Taşımama Cezasına İtiraz
Kimlik taşımama cezası, kimlik sormaya yetkili kamu görevlisi tarafından verilir. İtiraz süresi, cezanın tebliğinden itibaren 15 gündür. İtiraz, sulh ceza mahkemesine yapılır. Mahkemenin verdiği kararın ardından, kararın hukuka aykırı olup olmadığına karar verilir. Mahkemenin kararına karşı da itiraz edilebilir ve itiraz süresi 7 gündür.
Sonuç
Kimlik taşımama, suç olmasa da, kamu görevlilerine karşı doğru kimlik ve adres bilgilerini verme yükümlülüğü bulunmaktadır. Kimlik taşımamak, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu kapsamında idari para cezasına ve gözaltı, tutuklama gibi zorlayıcı tedbirlere neden olabilir. Kimlik taşıma yükümlülüğüne aykırılık durumunda, profesyonel hukuki destek almak önemlidir. Kimlik, ehliyet veya meslek kartları gibi belgelerin taşınması, olası sorunları önlemek için büyük önem taşır.
