Kenevir, tarih boyunca farklı amaçlar için kullanılan bir bitki olmasına rağmen, esrar üretimi için de kullanılabilmesi nedeniyle yasal düzenlemelere tabidir. Türkiye’de kenevir ekimi, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun ile kontrol altına alınmıştır. Bu kanun, kenevir ekimini iki farklı suç tipi olarak ele alır:
1. Esrar Elde Etmek İçin Kenevir Ekme Suçu:
Bu suç tipi, kenevirin ticari amaçlarla, yani başkalarına satmak, vermek veya tedarik etmek amacıyla ekilmesi durumunda oluşur. Bu suçu işleyenler, 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ve 500 günden 10.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
2. Kişisel İhtiyaç İçin Kenevir Ekme Suçu:
Kişinin sadece kendi kullanımı için esrar elde etmek amacıyla kenevir ekmesi durumunda ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır. “Ekim” kavramı, tohumun ekilmesinden hasadına kadar olan tüm süreci kapsar.
Kenevir bitkisinin hasat edildikten sonra bulundurulması ise, olayın koşullarına göre “uyuşturucu madde bulundurma” veya “uyuşturucu madde ticareti” suçlarını oluşturabilir. Bu durumda fail, hem kenevir ekme suçundan hem de uyuşturucu madde bulundurma veya ticareti suçundan cezalandırılabilir.
Kenevir Ekiminde Yasal İzin:
Kenevir, esrarın etkin maddesi olan THC içerdiğinden, üretimi Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iznine tabidir. Bakanlık, kenevirin üretilebileceği yerleri belirler ve ilan eder. İzin verilen yerler dışında kenevir ekimi yapmak suçtur.
Esrar Elde Etmek Amaçlı Kenevir Ekimi:
2313 sayılı Kanun, kenevir ekimini Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iznine tabi tutmuştur. Bakanlık, ekim yapılabilecek alanları belirler ve ilan eder. Bu izin olmaksızın kenevir yetiştirmek ve bunun sonucunda esrar maddesi üretimi yapmak Türk Ceza Kanunu’nda yer alan uyuşturucu madde bulundurma ve ticareti suçlarına sebebiyet verir. Esrar elde etmek amacıyla kenevir eken kişi, 4 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 500 günden 10.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Kişisel İhtiyaç İçin Kenevir Ekimi:
Somut olaya göre öncelikle kişinin keneviri kendi kullanımı için mi yoksa satmak için mi ektiği belirlenir. Yargıtay genel uygulamasına göre, kişinin 20 kök kenevir ekmesi, başka bir delil olmaması durumunda kişisel kullanım olarak kabul edilir.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi’nin 2017/2143 E. 2018/3704 K sayılı, 24.4.2018 tarihli kararında;
”…Sanığın bahçesinde dikili olarak ele geçirilen, toplam 67 kök kenevirden, olgunlaştığında elde edilecek esrarın, kişisel kullanımı için gerekli miktardan çok fazla olacağı, Dairemizin genel uygulamalarına göre, başka delil yoksa 20 köke kadar dikili kenevirin kişisel kullanım kapsamına değerlendirilebileceği bu sebeple sanığın eyleminin 6545 Sayılı Kanun ile değişik 2313 Sayılı Kanun’un 23/5. maddesinin 1. cümlesi kapsamında suç teşkil ettiği gözetilmeden aynı Kanun’un 23/5. maddesinin 2. cümlesine göre hüküm kurulması…”,
Denilmekle bu husus vurgulanmıştır.
Ancak kanunda net bir sayı belirtilmemiştir. Bu nedenle her olay kendi özelinde değerlendirilir. Kenevir ekimi, tohumun ekilmesinden hasadına kadar olan süreci kapsar. Hasattan sonra esrar olarak bulundurulması ve satışı, TCK’da yer alan uyuşturucu madde bulundurma ve ticaretini oluşturur. Kişisel kullanım için kenevir ekimi de 2313 sayılı Kanun kapsamında suçtur ve 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
Esrar İçin Kenevir Ekimi ve Uyuşturucu Ticareti Suçu Arasındaki Fark:
Uyuşturucu bulundurma ve ticareti, TCK’nın 188. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç kapsamında esrarın yanı sıra kokain, bonzai gibi diğer uyuşturucu maddeler de yer alır. Kenevir ekiminde ise suçun oluşması için failin kenevir ekmesi ve amacının esrar üretimi olması gerekir. Failin ticaret yaptığına dair deliller varsa (örneğin, evinde hassas terazi bulunması), kenevir ekme suçunun yanı sıra TCK’daki uyuşturucuya ilişkin hükümler de uygulanır.
Kenevir Ekme Suçunun Unsurları:
Kenevir ekme suçu, 2313 sayılı Kanun kapsamında suçtur. Fail, herhangi bir kişi olabilir. Suçun mağduru ise toplumun tamamıdır. Kenevir ekme suçu için herhangi bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Fail, keneviri topraktan söktüğü andan itibaren uyuşturucu madde bulundurma suçunu da işlemiş sayılır.
