Yeni Sokak Hayvanları Yasası (Köpek Yasası)
Türkiye’de sokak hayvanlarının yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlayan yeni Sokak Hayvanları Yasası (halk arasında “köpek yasası” olarak bilinir), 30 Temmuz 2024’te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş ve 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yasa, sokak hayvanlarının korunması, beslenmesi, tedavisi ve sahiplendirilmesi gibi önemli düzenlemeleri kapsamaktadır. Ancak, yasada yer alan bazı maddeler, özellikle hayvanların ötenazi yoluyla öldürülmesi önerisi nedeniyle büyük tartışmalara yol açmıştır.
Sokak Hayvanları Yasası Nedir?
Yeni yasa, sokak hayvanlarının yaşam koşullarını iyileştirmek ve onları daha güvenli bir şekilde korumak amacıyla düzenlenmiştir. Kanun, sahipli ve sahipsiz hayvanları net bir şekilde ayırmakta ve her iki kategorinin yönetilmesine yönelik kurallar getirmektedir. Yasaya göre sahipli hayvanlar, Tarım ve Orman Bakanlığı’na kayıt altına alınırken, sahipsiz hayvanlar için barınaklar ve bakım evleri kurulacaktır.
Yasa ile birlikte sokak hayvanlarının daha düzenli bir şekilde beslenmesi için belediyelere özel beslenme noktaları oluşturma yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, sokak hayvanlarının tedavi edilmesi ve sağlıklı bir ortamda yaşamalarını sağlamak amacıyla veteriner hizmetleri sağlanacaktır. Sahiplendirme projeleri de teşvik edilerek, hayvanların sahiplendirilmesi süreci kolaylaştırılacaktır.
Yeni Yasada Öne Çıkan Maddeler
Yeni yasada dikkat çeken bazı önemli maddeler şunlardır:
- Hayvanların Sahipli ve Sahipsiz Olması Ayrımı: Hayvanlar artık sahipli ve sahipsiz olarak iki ayrı kategoriye ayrılacaktır. Sahipli hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilecektir.
- Sahipsiz Hayvanların Barınaklarda Bakılması: Sahipsiz hayvanlar kural olarak barınaklarda tutulacak ve bu süreçte bakım, tedavi ve rehabilitasyon işlemleri yapılacaktır.
- Ötenazi (Uyutma): Hayvanların ötenazi yoluyla öldürülmesi önerisi, özellikle hayvanseverler tarafından büyük tepkiyle karşılanmıştır. Yasa, ötenazi yapılabilecek durumları belirlemiş, ancak bu kararın sadece veteriner hekimler tarafından verilebileceğini ifade etmiştir.
- Hayvan Bakımevleri: Yeni yasa ile birlikte hayvan bakımevlerinin tanımı değiştirilmiş ve bu tesislerin hayvanların rehabilite edilmesi, sahiplendirilmesi sürecine kadar sorumluluk taşıması öngörülmüştür.
- Yükümlülükler ve Cezalar: Belediyeler, sokak hayvanlarının bakımı ve rehabilitasyonu için sorumlu tutulacak, eksiklik durumunda ise idari yaptırımlar ve cezalar uygulanacaktır.
Sokak Hayvanları Yasasına Yönelik Eleştiriler
Yeni yasa, özellikle sokak köpeklerinin ötenazi yoluyla öldürülmesi önerisi nedeniyle büyük tartışmalara yol açmıştır. 5. maddede yer alan “ötanazi” uygulaması, hayvan hakları savunucuları tarafından sert bir şekilde eleştirilmiştir. Ancak, komisyondan geçen düzenlemede ötenazi kararının yalnızca veteriner hekimler tarafından verilebileceği belirtilmiştir. Ayrıca, sokak hayvanlarının bakımevi dışında terk edilmesi yasaklanmıştır.
Sosyal medyada yasa karşıtı kampanyalar başlatılmış, birçok hayvansever, kanun teklifinin geri çekilmesi için imza toplama faaliyetleri yürütmüştür. Bununla birlikte, ötanazi uygulamasının yalnızca belirli sağlık sorunları ve davranışsal problemleri olan hayvanlara uygulanabileceği belirtilmiştir.
Yeni Yasada Neler Değişti?
Yasa ile birlikte, sokak hayvanlarının korunması ve bakımı konusunda birçok önemli değişiklik yapılmıştır. İşte bazı temel düzenlemeler:
- Sokak Hayvanları İçin Beslenme Noktaları: Belediyeler, sokak hayvanlarının düzenli olarak beslenebileceği özel alanlar oluşturmak zorundadır.
- Veteriner Hizmetleri: Sokak hayvanlarının sağlık kontrolleri düzenli olarak yapılacak, acil müdahale ekipleri oluşturulacaktır.
- Sahiplendirme Projeleri: Belediyeler ve sivil toplum kuruluşları iş birliği içinde sahipsiz hayvanlar için sahiplendirme projeleri düzenleyecektir.
- Hayvan Hakları Bilinçlendirme: Toplumda hayvan hakları konusunda farkındalığı artırmak için eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.
- Cezai Düzenlemeler: Sokak hayvanlarına kötü muamele edenler için cezai yaptırımlar ve para cezaları uygulanacaktır.
Ötenazi Uygulaması Hakkında
Yeni yasada ötenazi konusu, en çok tartışılan maddelerden biridir. Ötenazi, sokak hayvanlarının iyileşmesi mümkün olmayan hastalıkları nedeniyle acısız bir şekilde öldürülmesi anlamına gelir. Ancak, ötenazi uygulaması yalnızca veteriner hekimlerin kararına dayalı olacaktır.
Yasa, ötenazi yapılabilecek durumları şu şekilde sıralamıştır:
- Ağır hastalıklar: Sokak hayvanının iyileşme şansı olmayan ciddi hastalıkları olması durumunda.
- Bulaşıcı hastalıklar: Hayvanın bulaşıcı bir hastalık taşıması durumunda, toplum sağlığını korumak için ötenazi uygulanabilir.
- Tehlikeli davranışlar: Sokak hayvanının insanlara veya diğer hayvanlara zarar vermesi durumunda.
Bu düzenleme, özellikle hayvanseverler tarafından eleştirilmiş olsa da, sadece veteriner hekimlerin kararına dayalı olarak uygulanması gerektiği vurgulanmıştır.
Belediyelerin Sorumluluğu ve Yükümlülükler
Yeni yasaya göre belediyeler, sokak hayvanlarının korunması, bakımı ve rehabilitasyonu konusunda önemli sorumluluklar üstlenmektedir. Belediyeler, sokak hayvanlarına yönelik barınaklar inşa etmek, bu barınakları işletmek, hayvanların sağlık bakımını sağlamak ve kısırlaştırma işlemleri yapmak zorundadır. Ayrıca, belediyeler sahipsiz hayvanları Bakanlık veri tabanına kaydedecek ve bu konuda raporlamalar yapacaktır.
Belediyeler, verilen görevleri yerine getirmezse cezai yaptırımlarla karşılaşabilir. Buna göre, yerel yönetimlere idari para cezası ve hatta 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygulanması söz konusu olacaktır.
Sonuç
Yeni Sokak Hayvanları Yasası, Türkiye’de sokak hayvanlarının korunması ve bakımı konusunda önemli bir adım olarak kabul edilmektedir. Ancak, bazı maddeler özellikle hayvanseverler ve muhalefet tarafından eleştirilmektedir. Yasada yapılan düzenlemelerle birlikte sokak hayvanlarının yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve sağlıklı bir ortamda yaşamaları amaçlanmaktadır. Ötenazi uygulaması gibi tartışmalı konuların çözülmesi ise zaman alacaktır.
Sonuç olarak, bu yasa ile sokak hayvanlarının daha iyi bir yaşam sürmeleri hedeflenmekte, aynı zamanda belediyelere büyük sorumluluklar yüklenmektedir. Yeni yasaya karşı tepkiler olmasına rağmen, düzenlemelerin uzun vadede sokak hayvanlarının korunmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
